Myanmar History

ပုပ္ပားနယ်သမိုင်းနှင့် မြန်မာပြည်အတွင်းရှိ ဇော်ဂျီဝိဇ္ဇာစာရင်းတချို့

ပုပ္ပားတောင်သည် အမြင့် ၄,၉၈၁ ပေရှိ၍ မြင့်မားသော တောင်ကုန်းတောင်တန်းများ ပါဝင်သော မီးသေတောင်ကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ ပုပ္ပားတောင်ကလပ် သည် အမြင့်ပေ ၂,၄၁၇ ပေရှိ၍ မတ်စောက်သည်။ပုပ္ပားနယ်သမိုင်းသမိုင်းဦးကာလက ပုပ္ပားနယ်တွင် စိုက်ပျိုး မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများဖြင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ မြန်မာရာဇဝင်မှတ်တမ်းတို့တွင် ဒုတိယ ပုဂံခေတ် သေလည်ကြောင်မင်းလက်ထက် (ခရစ်နှစ် ၃၄၄-၃၈၇) ဖြစ်သည်ဟု ဆိုနိုင်ပေသည်။ ပုဂံဘုရင် သေလည်ကြောင်မင်းသည် ဧရာဝတီမြစ် ကြောင်းတစ်လျှောက် တကောင်းမှ ပုဂံသို့ မျောပါလာ သည့် စကားပင်တုံးကြီးကို ဆယ်ယူ၍ နတ်မောင်နှမရုပ် ကို ထုလုပ်၍ ကိုးကွယ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ပုပ္ပားနယ်မြေသည် ဘုရင်မင်းမြတ်တို့၏ အလေးထားဂရုပြု နတ်ကိုးကွယ်မှုတို့ကြောင့်ပင် မြန်မာမင်း အဆက်ဆက်သို့ထိတိုင်အောင် နတ်ကိုးကွယ်ခဲ့ကြ သည်ဟု စာပေများတွင် ဖတ်ရှုလေ့လာခဲ့ရသည်။ပုဂံခေတ်၊ ပင်းယခေတ်၊ အင်းဝခေတ်၊ တောင်ငူခေတ်၊ […]

Book Story

ချစ်ခြင်းရယ်ပြိုင်

ကျမဟာ ကိုကို့ကို သိပ်ချစ်တယ်။ အသည်းထဲစွဲအောင်ကို ချစ်တာရှင့်..။ ကိုကိုက သိပ်ကြင်နာတတ်တာလေ။ ဒါကြောင့်လည်း ကျမက အချစ်ပိုရတာပေါ့..။ ကိုကို့ကို ကျမက အမြဲတမ်း တမ်းတနေတာ။ သတိရနေတာ..။ လွမ်းနေတာ..။ ကိုကိုနဲ့ မတွေ့ရတဲ့အချိန်တွေဆို ရင် ကိုကိုနဲ့ ချစ်ကြတာတွေ ပြန်တွေးပြီး ရင်ထဲမှာ လှိုက်ဖိုလာရော..။ ကိုကိုနဲ့ ချစ်ကြတာတွေကလည်း သိပ်ကြည်နူးဖို့ကောင်းတာ..။ သိပ် အားရ ကျေနပ်စရာလည်း ကောင်းတယ်လေ..။ ကျမက သူငယ်ချင်းနဲ့ အတူနေတယ်။ သူကလည်း သူ့ရည်းစားဆီကို ကျောင်းပိတ်ရက်ဆို သွားနေတာများတယ်။ သောကြာနေ့ည ဆို သူက သူ့ရည်းစားဆီသွားပြီ။ တနင်္လာနေ့ကျမှ သူက ပြန်လာတာ..။ သူကလည်း သူ့ရည်းစားအိမ်မှာ နှစ်ပါးသွား။ ကျမကလည်း ကျမ ကိုကိုနဲ့ နှစ်ပါးသွားကြတာလေ..။ သောကြာနေ့ညဆို ကျမရဲ့ ကိုကိုက […]

Book Story

ဈေးသည်မလေးနီလာ

ကျွန်တော်နာမည်ကကျော်ကျော်သန်းပါ.. အပေါင်းအသင်းတွေကတော့ ကျော်ကြီး လို့ခေါကြတာပေါ့…. တက်ဆီ သမားလေးကျော်ကြီးပေါ့ဗျာ…. ကျော်အသက် ၂၅မှာအိမ်ထောင်ကျတဃ်… သူနာ့မည်က သူဇာပေါ့.. ဒါနဲ့ကျော်က အားကစားလိုက်စားတော့ ဗလကတောင့်တောင့် လီးက ရှစ်လက်မရှိတာပေါ့ဗျာ… သူဇာလေးကတော့ လုံးကြီးပေါက်လှကြီးပေါ့… မင်္ဂလာဦးညမှာ သူဇာကိုချစ်ဖို့သူငဃ်ချင်းတွေနဲ့ သောက်ကြစားကြပေါ့ … အရက်ရှိန်လေးက နည်းနည်းတက်လာတာ သူဇာဆီအပြေးပြန်လာခဲ့တဃ်… သူဇာလေးက ညဝတ်အကျီင်္အပါးလေးနဲ့ ရှက်သွေးရောင်ဖြာနေတဲ့ သူ့မျက်နှာလေးက ကျော့်ကိုရင်တွေ တဒုနိးဒုန်းခုန်စေတာပေါ့ဗျာ… သူဇာကကို “ကျော်ကြီးထမင်းစားဦးမလား” တဲ့… ကျော်ကလည်းခေသူမှမဟုတာ “ထမင်းစားချင်ပူး ဖုတ်ဖုတ်ဘဲ စားချင်တဃ်” ပြောလိုက်တော့ သူဇာလေးက “ဟာကျော်ကြီးနော်မညစ်ပတ်နဲ…” ကျောိလည်းထိန်းမရတော့နဲ့ သူဇာလေးကိုချီပီး ကုတင်ပေါပစ်ချလိုက်တော့ သူဇာလေးခင်ဗျာ မျက်လုံးလေးလည်ပီး ကြည့်နေရှာတဃ် သူဇာလက်ကလေးကိုကိုင်ပီး ကျော်လီးပေါကိုတင်ပေးလိုက်တော့… “ဟာကိုကျော်သူဇာမြင်ဖူးတာ ကလေးလေးဟာတွေဘဲ မြင်ဖူးတဃ် …ကိုကျော်ဟာကြီးက ကြောက်စရာကြီးနော်” “အဲ့ကြောက်စရာကြီးနဲ့ချစ်ပေးမဃ်” ဆိုပီး […]

Book Story

စီးကြိုနေတုန်းပဲ

အ … ကျွတ် ကျွတ် ” ” ဟင် … ကိုရဲနိုင် … ရလား … အိမ်သာသွားချင်တာလား ” ” အင်း … မမိုး ” ကျနော်လည်း လူနာကုတင်ပေါ်ကနေ အောက်ဆင်းတော့ ကျနော့်မိန်းမ မိုးမိုးလွင်က ကူတွဲပေးပါတယ်။အိမ်သာ သွားပြီး ပြန်လာတော့ ည၁၁ခွဲပြီ။ရေငတ်တာနဲ့ မမိုးကို ရေဘူးယူခိုင်းရတယ်။ရေကလည်း အဝမသောက်ရဘူးဗျ ဆရာဝန်က မှာထားလို့။ရေတစ်ငုံလောက်ပဲ မော့သောက်ပြီးမှ ကုတင်ပေါ်ပြန်တက်ပြီး မှေးနေလိုက်တာ။ကျနော့်နာမည် ရဲနိုင်ပါ ကားမောင်းတယ်ဗျာ။ကားသမားဆိုတော့ အသောက်အစားမကင်းတာပေါ့။အသက်က ၄၀ကျော်ပါ။ကျနော့်မိန်းမ မိုးမိုးလွင်က စတိုးဆိုင်တစ်ခုမှာ အရောင်းစာရေးပါ။အသက်က ၃၅နှစ်ဆိုတော့ ကျနော့်ထက် ၅နှစ်ငယ်ပါတယ်။ကလေးတော့ မရှိဘူးဗျ။သူကလိုတာလား ကျနော်က လိုတာလား စစ်မကြည့်ဖြစ်ကြဘူး။ အိမ်ထောင်သက် ၄နှစ်ကျော်တော့ ကျနော်ဆိုးခဲ့တဲ့ ဒဏ်တွေပေါ့ အသဲခြောက်တာ။ဆေးရုံ […]

Book Story

မကြုံတာကြာပြီမို့

ဒေါ်ပိုးပန်းချီလို့ခေါ်တဲ့ကျမအရွယ်တော်တ ဆိတ်ဟိုင်းလို့လေးဆယ်ကျော်ထဲဝင်ခဲ့ပြီ။မု ဆိုးမတစ်ယောက်ဆိုတဲ့ဂုဏ်ပုဒ်ရှိပေမယ့်အနေအစားကတော့အထက်တန်းလွှာထဲမှာပဲရှိပါတယ် ။ယောက်ကျားရှာခဲ့တဲ့စည်းစိမ်ဥစ္စာတွေအများကြီးကျန်ခဲ့ပေမယ့်တတ်သည့်ပ ညာမနေသာဆိုသလိုစိန်ကောင်းကျောက်ကောင်းကိုင်တဲ့ပညာတတ်တာမို့ စိန်ပွဲစားဆိုတဲ့နာမဂုဏ်လေးရထားပါသေးတယ်။ ဒီတော့လဲအပေါင်းအသင်းတော့ဆန့်ပြီးသားလေ။ သားသမီးရယ်လို့မရခဲ့တော့လဲတစ်ယောက်တည်းပေါ့။ တစ်ခုတော့ရှိတယ်။အသက်လေးဆယ်ကျော်လာရင်နည်းနည်းဝလာတာကလွဲရင် ကျန်တာတွေကတော့လတ်ဆတ်သေးတာပေါ့လေ။အားတဲ့အချိန် ဂျင် ဆော့ကစားထားတဲ့အ တွက်ယိုယွင်းမှု့သိပ်မရှိသေးတာလည်းပါ တယ်။ အပျင်းပြေလုပ်နေတဲ့ပွဲစားဘဝမှာကြုံလာသူမောင်လေးကြောင့်မမပိုးပန်းချီရဲ့စိတ်တွေလှုပ်ရှားလာခဲ့ရတယ်။ သူ့နာမည်ကကျော်ကျော်။ ရုပ်ရည်သနားကမားလေးနှင့်မို့အချစ်တွေပိုခဲ့ရတယ်လေ။ အခုလဲကြည့်လေအနားမှာလာ ပြီးကပ်ချွဲနေပြီ။တဏှာလို့မမြင်တဲ့အချစ်လေ “ချစ်မ” “ဘာလဲကျော်ကျော်” “ချစ်တယ်ဗျာ” “လုပ်ပြီ” “ဒီမှာကျော်ကျော်မမကမောင်လေးထက်အ သက်အများရီးကြီးတယ်” “အဲဒါဘာဖြစ်လဲဗျာ” “ဘာဖြစ်ရမှာလဲမောင်လေးနှင့်မမတွဲနေတာလူတွေမြင်ရင်မမကိုပြောကြမှာပေါ့” “ဘယ်သူတွေဘာပြောပြောလေမမ၊တကယ်တမ်းကပေါင်းမယ့်သူတွေနဲ့ပဲဆိုင်တာလေ” “မောင်လေးကလေးကွာ”တကယ်တမ်းမှာကျမလည်းကျော်ကျော်နှင့်အတူတူနေချင်ပါတယ် ။လောလောဆယ်တော့စိတ်ထဲမဝံ့မရဲဖြစ်နေသေးတာပါ။တစ်ယောက်တည်းနေရတာလည်းပျင်းတယ်။ အသက်ကြီးလာရင်ကိုယ့်အပေါ်ကောင်းမွန်စွာစောက်ရှောက်ပေးမယ့်သူလဲလိုတာပဲလေ။ တစ်ယောက်တည်းဘဝကအထီးကျန်ဆန်ပါတယ်။ ကျမဘဝမှာလင်သားမရှိတော့ကာမစိတ်တွေဖြစ်ပေါ်လာရင်လက်နဲ့ဖြေရှင်းခဲ့ရတာပဲ။ အခုလိုအနားမှာရစ်သီရစ်သီနှင့်ကျော်ကျော်တစ်ယောက်ပွတ်သပ်ပေး နေတော့ပျောက်ဆုံးခဲ့တဲ့ချစ်စိတ်တွေပြန်ပြီးပေါ်လာတယ်။တဏှာတွေကြွမိတယ်။ “မမကိုအရမ်းချစ်တယ်ဗျာ””အွန့်အွတ်”အတင်းပွေ့ဖက်ရင်းနှုတ်ခမ်းကို အတင်းနမ်းလာတော့အသက်သာလေးဆယ်ကျော်မယ်။ ရင်ခုန်သံတွေလတ်ဆတ်တုန်းဆိုတဲ့အတိုင်း ရင်တွေတလှပ်လှပ်တုန်ပြီးမောဟိုက်သလိုခံ စားရတယ်။ “အို့..ကျော်ကျော် မကဲနဲ့ကွာ” “ချစ်လို့ပါမမရာ” နယ်ကျော်လာတဲ့ကျော်ကျော်လက်ကြောင့် ကျမစိတ်တွေမခိုင်ပဲယိုင်နဲ့ကုန်ပြီ။ အရည်မရွှန်းတော့ပေမယ့်သဘဝတရားကပေးတဲ့တဏှာစိတ်ထရင်ဖြစ်တတ်တဲ့သဘာဝအတိုင်း ကျမရဲ့ပစ္စည်းကစိုလို့လာတယ်။ လည်တိုင်ကိုနမ်းရင်းတကိုယ်လုံးပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်ပွေ့ဖက်ထားပြီးနှစ်ကိုယ်ကြားမှာလေတောင်ဝင်မရတဲ့ အခြေအနေအဆိုးဆုံးကတော့ကျော်ကျော့် ဟာလေးကကျမရဲ့ပေါင်ကြားအဖုတ်နေရာကိုလာပြီးပွတ်နေသလိုဖြစ်နေတာကြောင့် ထိန်းထိန်းထားတဲ့စိတ်တွေတမံကျိုးပေါက်သလိုဖြစ်ခဲ့ရပြီ။ “အော် ကျော်ကျော်ရယ်” ပွေ့ဖက်ရင်းကျမတင်သားကြီးတွေကိုကိုင်ပြီးညစ်နေတော့လည်းစိတ်ကိုဘယ်လိုထိန်းရပါ့။ ကြုံဖူးခဲ့တဲ့အတွေ့အကြုံတွေကိုပြန်သတိရ […]

Book Story

မကို မယူလဲ ဖြည့်စည်းပေးပါနော်

ကျနော့်နာမည်အောင်အောင်။ တအိမ်လုံးကအောင်လေးလို့ပဲခေါ်ကြတယ်။ အိမ်မှာ ဖေဖေ မေမေ ညီမလေး ကျနော် လေးယောက်အပြင် အညာကအိမ်ဖော်မလေး သန်းသန်းရယ် ပေါင်း ၅ယောက်နေထိုင်တယ်။ ကျနော့်မိဘတွေက ဈေးတခုမှာ ဖိုက်ဘာပုဂံတွေရောင်းတယ်။ တရက်ခရစ်စမတ်နဲ့ဥပုဒ် ဈေးနှစ်ရက်ပိတ်တဲ့နေ့ ကျိုက်ထီးရိုးဘုရား ညအိပ်သွားကြမယ်ပေါ့။ ဖြစ်ချင်တော့ ၂၄ရက်ညနေမှာ ဖျားပါလေရော့။ ၂၅ရက်မနက်စောစော တအိမ်လုံးကျိုက်ထီးရိုးသွားမယ့်အစီအစဉ်ကို အမေက အဖေ့အား “ရှင်တို့ပဲသွားကြတော့ ကျမ အောင်လေးကိုပြုစုဖို့နေခဲ့မယ်”ဆိုတော့ သန်းသန်းက “အန်တီလိုက်သွားပါ။ အသန်းနေခဲ့လိုက်မယ်။ မနှစ်တုန်းကလဲ ကျိုက်ထီးရိုးဘုရား အသန်းရောက်ဖူးနေပြီပဲ။” သန်းသန်းဟာ စကားပြောရင် အသန်း အသန်းလို့ပြောလေ့ရှိတယ်။ အသန်းဟာ ကျနော်တို့အိမ်ကိုရောက်လာတော့ အသက်၂၀ဝန်းကျင်ပါ။ အသန်းက အခု အိမ်မှာ ၁၀နှစ်လောက်ရှိပါပီ။ ကျနော်တို့မိသားစုလိုဖြစ်နေပါတယ်။ ကျနော် ၁၀နှစ်သားကတည်းက အသန်းအိမ်ကို ရောက်လာခဲ့တယ်။ အခုကျနော့်အသက်က ၂၀။ အသန်းအသက်က ၃၀လောက်ပါ။ […]

Book Story

အပျံ သင်စရွယ်

ကလင် ကလင် ကလင်…. စက်ဘီးဘဲလ်သံကြားလို့ ဒေါ်ကျော့ခိုင်ခေါင်းလေးမော့ကြည့်မိသည်။ “အန်တီရေ ဇွဲမာန်ရှိလား” “ရှိတယ် သမီးရေ အပေါ်ထပ်မှာ ပစ္စည်းတွေထည့်နေတယ် သားရေ အောက်ဆင်းခဲ့ဦး ဒီမှာ အေးမြလေး ရောက်နေတယ်” “ဟုတ် လာပြီ အမေရေ” အမေ့ကို အသံလှမ်းပြုရင်း စာအုပ်တချို့ကို သေတ္တာထဲထည့်ပြီး အောက်ထပ်သို့ဆင်းလာခဲ့သည်။ “အေးမြ ထူးထူးဆန်းဆန်း ဘာလဲဟ” “နင်မနက်ဖန်ကျောင်းသွားတော့မှာလေ အဲ့ဒါငါ့ကို မုန့်လိုက်ကျွေးဦး” “ဟာ…နင်ကလည်း ပစ္စည်းတွေသိမ်းလို့မပြီးသေးဘူးဟ” “လာပါဟာ ငါလွမ်းနေရမှာ ခဏလေး တနေရာသွားထိုင်ရအောင်ဟာနော် လာပါ ဇွဲမာန်ရာ” ချစ်သူရဲ့ အသံတိမ်ဝင်သွားပြီး မျက်ရည်လေးတွေဝိုင်းလာတော့ ကျနော်လည်း မနေနိုင်တော့ပြီ။ “အမေရေ သား အေးမြနဲ့ အပြင်ခဏသွားဦးမယ် ” “အေး အေး အရမ်းမကြာနဲ့နော် လုပ်စရာတွေရှိသေးတယ်” “ဟုတ် မေမေ… လာ […]

Book Story

လဲ့သိပ်ချစ်တဲ့ ဇော်

ရွှေရည်လဲ့သည် ဇော်မင်းကို၏ လီးတန်ကြီးကို သေသေချာချာကိုင်ဆွပေးရင်းက ပိုပြီး စိတ်တွေကြွတက်လာရလေသည်။ “လဲ့..ဇော့်..လီးကြီးကို ကြိုက်လားဟင်..” “လဲ့…မရှက်စတမ်းပြောရရင် လဲ့လေ ဇော့်လီးကြီးကိုဘဲ ကြိုက်နေပြီသိလား။လဲ့ စောက်ခေါင်းထဲမှာလဲ မချောင်ဘူး။ပြီးတော့ သိပ်အားရပါးရ ရှိတယ်ကွယ် နောက်ပြီး အရှည်လဲ ပိုတယ်သိလား။ဒီလို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရ အရသာခံရတာကို လဲ့ကြိုက်တယ် သိလား မညာချင်ဘူး” “ဒါပေါ့.လဲ့ရယ် ဒီလို ပွင့်လင်းပြီး တစ်ယောက်ကို တစ်ယောက် အပေးအယူကောင်း နေကြတော့ မခွဲနိုင်မခွာနိုင် ခိုင်မြဲတာပေါ့..လဲ့.ဇော့်လီးကို စုပ်ပေးကွာ..ခံချင်တယ်” ရွှေရည်လဲ့သည် လီးတန်ကြီးကို ငုံ့ပြီးနမ်းသည်။လီးအနံ့ကလဲ ခပ်သင်းသင်းလေး အဲ မဝံ့မရဲလျှာလေးထုတ်ပြီး ထိပ်ဝကိုယက်ပေးလိုက်သည်။ဇော်မင်းကိုမှာ တွန့်ကနဲ ကော့တက်သွား၏။သူမ၏ ဆံပင်တွေကလဲ ပေါင်ရင်းမှာ စုပြုံပြီး ကျနေတော့ ယားကျိကျိလေးဖြင့် တမျိုးအရသာဖြစ်နေသည်။ ရွှေရည်လဲ့သည် မှိုဖူးလို လီးဒစ်ကြီးကို ငုံလိုက်သည်။ပြီးတော့ သူမ၏နှုတ်ခမ်းနှစ်လွှာ ဖြင့်ဖိ၍ […]

ဂါထာတော်များ

ဘုန်းဘုရားကြီး ဘိုးပေါက်ဆိန်၏ ပုတီးစိပ်နည်း

အရဟံ ဗုဒ္ဓေါ ဓမ္မော သံဃော။(တစ်ပုဒ်ဆုံး ပုတီးတစ်လုံးချ၊ တစ်နေ့ ၉ ပတ်)‌‌သြောင်းနေမော ဗုဒ္ဓဿ အရဟံ ဣစ္ဆာသယံအကာလိကော မေ သိဒ္ဓိ။(တစ်ပုဒ်ဆုံး ပုတီးတစ်လုံးချ၊ တစ်နေ့ ၉ ပတ်)အရဟံ ဘဂဝါ မေ သိဒ္ဓိ။(တစ်ပုဒ်ဆုံး ပုတီးတစ်လုံးချ၊ တစ်နေ့ ၉ ပတ်)

Myanmar History

စိမ်း နီ ဝါ သုံးရောင်ခြယ် အံ့ထူးဖွယ်ရုပ်ပွားတော်မြတ်အကြောင်း သိကောင်းဖွယ်

ယခုအခါ၌ နေရာအတော်များများတွင်ပလ္လင်တော် အစိမ်းရောင်၊ သင်္ကန်းတော် အနီရောင်၊ ကိုယ်သားတော် အဝါရောင် ဤသုံးမျိုးသောအရောင်ဖြင့် စီခြယ်သအပ်သော ရုပ်ပွားတော်မြတ်အား ကိုးကွယ်ပူဇော်ထားရှိခြင်းပြုလျက် ရှိကြသည်ကိုတွေ့ရပေသည်။ ကျွန်တော်နှင့် ရင်းနှီးမှုရှိကြသော ဓမ္မမိတ်ဆွေအများစုတို့သည် ဤရုပ်ပွားတော်မြတ်အား ပူဇော်ထားရှိကြသည်။ ထို ရုပ်ပွားတော်မြတ် နှင့်စပ်၍ အဘယ်ကြောင့် ဤကဲ့သို့ အရောင်သုံးမျိုးဖြင့် စီခြယ်ထားသနည်း စသည့် အကြောင်းတရား တို့ကို ဆွေးနွေးဆက်စပ်မိရာမှ တစ်ဆင့်တက်၍ ဤစာရေးသားဖြစ်ရန် အကြောင်းပေါ်ရသည်ဟု ဆိုရပါမည်။မိမိအနေဖြင့်လည်း ပူဇော်သူအများစု သိသင့်သိထိုက် သော အကြောင်းရပ်အား တစ်ယောက်၏ အတွေ့အကြုံ တစ်ယောက်၏ လေ့လာဆည်းပူးတွေ့ရှိမှုစသည်တို့ကို စုစည်းပေါင်းစပ်ခြင်းဖြင့်ပြည့်စုံသည်ထက် ပြည့်စုံစွာ သိမှတ်၍ ကြည်ညိုသဒ္ဓါပွားနိုင်ကြစေရန် ဟူသော ဆန္ဒ မွန်ဖြင့် ဤစာစောင်မှတစ်ဆင့် လေ့လာမိသမျှ အာစရိယ ပရမ္မဥပနိသျတို့ကို ဖြန့်ဝေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ဤ ရုပ်ပွားတော်မြတ်အား စနစ်တကျကြည်ညို သဒ္ဓါပွား၍ […]